درگذشت "توماس كارْلايِل" نويسنده و متفكر انگليسي (1881م)

توماس كارْلايِل نويسنده انگليسي در سال 1795 در اسكاتلند متولد گرديد و پس از دروس مقدماتي براي ادامه تحصيل به دانشگاه ادينبورو رفت. وي ضمن تحصيل، به فراگيري زبان آلماني پرداخت و به نظرات فلاسفه و انديشمندان آلماني علاقه‏مند گرديد به طوري كه آثاري نيز از "گوته" نويسنده بزرگ آلماني، به زبان انگليسي ترجمه نمود. وي طي سال‏هاي بعد، آثار متعدد ديگري انتشار داد و به شهرت دست يافت. وي در كتاب خود با عنوان چارتيسم، ضمن تشريح اوضاع بسيار دشوار زندگي طبقه كارگر انگليس، با شهامت تمام، طبقه ثروت‏مند و مرفه و بي‏اعتنائيشان به طبقه فقير را مورد سرزنش قرار داد. كارلايل بر اين عقيده بود كه كارگران نبايد به عنوان ابزار كار به شمار آيند بلكه آنها چون، توانايى‏هاي خود را در راه توليد به كار مي‏گيرند بايد از بهره كار و صنعت خود سود برند. كارلايل در سرگذشت و نقد ادبي نيز آثار گرانبهايى انتشار داد و در راه معرفي قدرت سران و بزرگان و پيشوايان كشورها كه در نظر او مظهر قدرت آسماني هستند تلاش كرد. وي در اين مسير، كتاب قهرمانان را درباره بزرگان نگاشت كه به سبب انديشه و قدرت بي‏نظير وصف، اثري برجسته به شمار مي‏آيد. كارلايل در اين اثر، برتري ارزش مسائل جاوداني روح را بر بي‏ايماني و شك و ترديد به اثبات مي‏رساند. وي كه تحت تأثير فرهنگ و تمدن اسلامي قرار گرفته و با قرآن نيز آشنايى پيدا كرده بود درباره اين كتاب آسماني مي‏نويسد: "قرآن صدايى بي‏واسطه از قلب هستي است و مردم بايد به آن گوش فرا دهند و اگر به چنين كلامي گوش ندهند، شايسته نيست به كلام ديگري اعتنا نمايند." توماس كارلايل به واسطه حمله شديد به فريب‏كاري، ريا و دروغ و علاقه‏اش به دموكراسي و اعتقاد به قدرت فردي و قهرماني به ويژه پيشوايان نيرومند، نويسنده‏اي ممتاز به شمار مي‏آيد. در سراسر آثار وسيع كارلايل، تمايل به تغزل، قدرت تفكر و نيروي طنز و نوعي پيشگويى، حتي در تاريخ‏نويسي ديده مي‏شود. در نظر كارلايل، بشر زندگي مي‏كند، زيرا به چيزي معتقد است. حتي در سراسر تاريخ، نشانه‏هايى از قدرت خدايى به چشم مي‏خورد كه از نظر بشر ناپيداست. اين قدرت الهي در وجود معدودي از افراد بشر و در روح‏هاي برتر تجلي مي‏كند و به آنان، رسالت راهنمايي ديگران داده مي‏شود. از ديگر آثار كارلايل مي‏توان به انقلاب فرانسه، گذشته و حال، رمان سارتور ريسارتْسْ و يادبودها اشاره كرد. توماس كارلايل سرانجام در 86 سالگي در 5 فوريه 1881م درگذشت.