مرکز مطالعات ايران و بالکان
کمک به مرکز
Date History

قتل "الكساندر گريبايدوف" سفير كبير روسيه در ايران (1829م)


الكساندر سرگيويچ گريبايدوف، در 4 مارس 1795م در مسكو به دنيا آمد و از جواني به فراگيري ادبيات، حقوق، فيزيك و رياضيات پرداخت. گريبايدوف هم‏چنين به نظام علاقه‏مند بود و در جنگ عليه ناپلئون بُناپارت در سال 1812م، كه به روسيه حمله كرده بود، حضور داشت. علاوه بر آن، او در جنگ دوم ايران و روس شركت كرد و پس از انعقاد عهدنامه ننگين تركمن‏چاي، در سال 1828م در رأس هيأتي از طرف تزار روس به عنوان وزير مختار به تهران وارد شد. او مي‏خواست با زور و خشونت، مردم مسلمان ايران را به قبول و اجراي اين قرارداد خفت‏بار وادار كند. يكي از مواد عهدنامه تركمن‏چاي، بازگشت مردم سرزمين‏هاي جدا شده از ايران، به آن مناطق بود. در همين حال شماري از زنان گرجي كه در ايران به اسلام گرويده و مسلمان شده بودند، حاضر به رها كردن خانواده و بازگشت به گرجستان نبودند. گريبايدوف نيز در نظر داشت تا آنان را به زور راهي گرجستان نمايد. اين امر باعث مقاومت مردمي به رهبري ميرزا مسيح(ع) مجتهد، روحاني برجسته تهران گرديد. پس از اعتراض مردم در مقابل سفارت، ماموران روسي با تيراندازي به طرف مردم، تعدادي از آنان را كشتند. اين عمل، خشم مردم را برانگيخت و با حمله به سفارت، گريبايدوف و تعدادي از همراهان او را در 11 فوريه 1829م (22 بهمن 1207 ش) به قتل رساندند. در اين حال، فتحعلي شاه قاجار، بلافاصله هيأتي را براي عذرخواهي به روسيه فرستاد و چون روسيه درگير جنگ با عثماني بود، عذر فتحعلي شاه را پذيرفت. در عوض، دولت ايران، ميرزا مسيح(ع) را به عراق تبعيد كرد.

تمامی حقوق متعلق به مرکز مطالعات ایران، بالکان و اروپای مرکزی می باشد. طراحی توسط پورتال ایمن