انحلال پيمان ورشو توسط كشورهاي عضو (1991م)

پيمان ورشو كه نام اصلي آن، پيمان كمك متقابل كشورهاي اروپاي شرقي است، در چهاردهم ماه مه 1955م توسط كشورهاي بلوك شرق و با اقتباس از پيمان دفاعي ناتو در اروپاي غربي و امريكا، در شهر ورشو پايتخت لهستان تأسيس شد. پيمان ورشو، سازمان نظامي واحدي براي اين كشورها بود كه از مسكو هدايت مي‏شد و كشورهاي عضو، متعهد بودند، در صورتي كه يكي از اعضاي پيمان در اروپا مورد تجاوز و حمله نظامي قرار گيرد، به دفاع از آن كشور اقدام كنند. پيمان ورشو كه به مدت 20 سال منعقد شده بود ظاهراً براي دفاع از كشورهاي سوسياليست اروپاي شرقي در برابر تهاجم احتمالي از غرب به وجود آمد، ليكن نيروهاي اين پيمان در نخستين دوره حيات آن، دوبار براي سركوبي نهضت‏هاي استقلال‏طلبانه در دو كشور عضو شامل مجارستان و چكسلواكي وارد عمل شدند. پيمان ورشو در سال 1975م براي مدت 20 سال ديگر تمديد گرديد. اما در آستانه فروپاشي شوروي در سال 1991م وزراي امور خارجه و دفاع كشورهاي لهستان، مجارستان، روماني، بلغارستان، چكسلواكي و شوروي، معاهده‏اي امضا كردند كه بر اساس آن، تعهدات اين كشورها در پيمان ورشو پس از فعاليت 36 ساله اين پيمان، لغو شد. هم‏چنين فرماندهي عالي متحد، ستاد مشترك و كليه سازمان‏هاي وابسته به اين پيمان، منحل اعلام گرديدند.