تولد "امانوئل كانْتْ" فيلسوف شهير آلماني (1724م)

امانوئل كانت فيلسوف بلندآوازه آلماني در بيست و دوم آوريل 1724م در كُنيگسْبِرْگْ آلمان در خانواده‏اي متوسط به دنيا آمد و از كودكي به طبيعت علاقه‏مند شد. وي پس از پايان تحصيلات خود در رشته رياضيات، الهيات و فلسفه، به تدريس در يك روستا پرداخت و بارها دعوت دانشگاه برلين براي تدريس فلسفه را رد كرد. كانت تا 46 سالگي شغل خاصي نداشت و از آن زمان، در دانشگاه شهر خود به تدريس فلسفه روي آورد. كانت در زندگي، بسيار منظم بود و كارهاي خود را با نظم عجيبي انجام مي‏داد. او در طي اين سال‏ها، سيستم فكري خاصي به عمل آورد كه در كليه فلاسفه پس از او تأثير داشته است. كانت هم‏چنين آثار متعددي به نگارش درآورد كه نقد عقل محض، مباني مابعدالطبيعه اخلاق، نقد عقل عملي و دين در حدود عقل از آن جمله‏اند. در اين آثار، كانت نظريات خود را با مباحثاتي چنان بغرنج و در هم تشريح مي‏كند كه تلخيص آنها كار مشكلي است. كانت اشياء را به دو دسته تقسيم مي‏كند: يكي چيزهاي مربوط به تجربيات ما كه مي‏توانند با مقولات فهم ما سازگار شوند، ديگر، چيزهاي قائم بالذّات كه عقل ما نمي‏تواند به راحتي به كُنه آنها پي بَرَد. كانت براي توضيح نارسايى عقل و درك حقيقت اين ذات‏ها، بحث خود را با تنازعات احكام و تناقضات منطقي اصولي كه نمي‏توان آنها را تحليل كرد آغاز مي‏كند و به اين ترتيب ثابت مي‏كند كه زمان و مكان هم نامتناهي است و هم محدود، هم خدا وجود دارد و هم وجود ندارد. علم اخلاق و زيباشناسي نيز از نظر كانت بر همين مباني استوار است. به عقيده كانت، در انسان احساسي اخلاقي هست كه حكم مي‏كند فلان كار خير است و فلان امر، شر. خود انسان ممكن است عمل شر و زشتي را انجام دهد، ولي وجدان و احساس اخلاقي او، آن عمل را زشت خواهد دانست، و اگر چنين نبود، اصلاً پشيماني معني نداشت. پس عقل عملي، عقلي است كه انسان را از پرداختن به كارهاي زشت نهي مي‏كند و به انجام اعمال نيك امر مي‏نمايد. كانت مي‏گويد: چنان رفتار كن كه دستور عمل تو بتواند قاعده كلي و جهاني گردد و نيز چنان عمل كن كه شايسته انسانيت باشد چه در مورد شخص خود و چه در مورد ديگران. كانت هم‏چنين اعتقاد به اختيار، ابديت و خدا را مربوط به ايمان مي‏داند نه حكمت. كانت اعلام مي‏دارد كه دانش ما تماماً ناشي از تجارب حسّي نيست و ذهن ما فقط بسته‏اي از تاثّرات نيست، بلكه دانش مطلق و مجرد از تجربه و نيز چيز معيني به نام ذهن وجود دارد. معرفت مطلق و ذهن متكي بر تجارب حسي ما چون شنيدن، ديدن، لمس كردن، چشيدن و بوييدن نيست، بلكه اموري قبلي هستند يعني پيش از تجربه ما وجود دارند. بنابراين، حقايق كلي، ذاتاً محقق و معلوم‏اند و احتياج به دريافت اشتباه‏آميز ما ندارند. كانت در زمينه فلسفه دين، سياست، تاريخ و علوم دقيق زمان خود نيزداراي تاليفات متعدد مي‏باشد. امانوئل كانت سرانجام در 12 فوريه 1804م در زادگاه خود در هشتاد سالگي و در حالي كه تمام عمر را به صورت مجرد زندگي كرد، درگذشت و در همان‏جا مدفون شد. بر سنگ قبر او يكي از عبارات معروف او را نوشته‏اند: دو چيز است كه روح را به شگفت مي‏اندازد و هر چه بيشتر بينديشي شگفتي تو از آن دو چيز بيشتر خواهد شد. يكي آسمان پر ستاره‏اي كه بالاي سَرِ ما است و ديگري قانون اخلاقي، كه در دل ماست.