آغاز خروج سربازان شوروي سابق از افغانستان (1988م)

پس از كودتاي نورمحمد تركي نخستين دولت كمونيستي با حمايت مستقيم شوروي سابق در افغانستان بر سر كارآمد. حكومت تركي نيز در اوايل سال 1979م با يك كودتاي ديگر به رهبري حفيظاللَّه امين كه از همكاران نزديك تركي بود سرنگون شد. ولي روسها به حفيظاللَّه امين كه درصدد نزديكي به امريكا و ايجاد تعادلي در روابط افغانستان با شرق و غرب بود بدگمان شدند و در آخرين روزهاي سال 1979م با پياده كردن بيش از پنج هزار نفر از نيروهاي هوابرد خود در كابل، حكومت حفيظاللَّه امين را سرنگون ساختند. بدين ترتيب تجاوز نظامي ارتش سرخ شوروي به افغانستان آغاز شد و در اولين قدم، حفيظاللَّه امين به قتل رسيد و ببرك كارمل به رياست جمهوري انتخاب گرديد. در اين ميان طرز تفكر و روحيه استقلال‏طلبي مردم مسلمان افغانستان و مهمتر از آن، اسلامي بودن اين كشور و گرايش عميق مردم به دين اسلام باعث شد تا در برابر حكومت‏هاي وابسته به شوروي قيام كنند. اين مسئله باعث شد كه دولت شوروي براي رويارويى با آنها، نيروهاي خود در افغانستان را تا اوايل دهه 1980م تا يك‏صد هزار نفر افزايش دهد. اين تجاوز در حدود نه سال به طول انجاميد و جنگي نابرابر ميان مجاهدان افغان و نيروهاي ارتش سرخ شوروي درگرفت. با روي كار آمدن ميخائيل گورباچف در سال 1985م، وي تصميم گرفت به علت هزينه‏هاي سنگين حضور نيروهاي شوروي در افغانستان و عدم اخذ نتيجه مطلوب از تجاوز نظامي، قواي نظامي خود را از اين كشور خارج سازد و شكست را پذيرا شود. از اين رو تخليه سربازان شوروي از افغانستان از روز 16 مه 1988م آغاز شد و تا روز پانزدهم فوريه 1989م، آخرين واحد از نيروهاي شوروي، افغانستان را تخليه كردند. تخليه افغانستان از نيروهاي شوروي بر خلاف تصور و پيش‏بيني بسياري از سياست‏مداران و مفسران غربي موجب پيروزي مجاهدان افغاني و سقوط دولت طرفدار شوروي در كابل نشد و بين گروه‏هاي مختلف مجاهدين بر سر كسب قدرت اختلاف افتاد.