مرگ "ارنست دوسارزك" باستان‏شناس معروف فرانسوي (1901م)

ارنست شوكن دوسارزك، باستان‏شناس معروف فرانسوي در يازدهم اوت 1837م در شهر سارزك فرانسه به دنيا آمد. وي پس از طي تحصيلات خود، در كنسولگري فرانسه در مصر مشغول به كار شد و بر اثر برخورد با قبايل شرقي، به خاورشناسي علاقه‏مند گرديد. دوسارزك در سال‏هاي بعد به عراق رفت و به امر حفريات و كاوش در منطقه باستاني بين‏النهرين متمايل شد. وي پس از هفت سال اشتغال به كار حفاري آثار باستاني، آثار متعدد هنري را در خرابه‏هاي به جا مانده از تمدن قديم منطقه پيدا كرد كه از آن جمله، سي هزار خشت نبشته مربوط به 2400 سال قبل از ميلاد مسيح(ع) بود. دوسارزك هم‏چنين لوح‏ها، استوانه‏ها، قوطي‏هاي استوانه‏اي شكل دست نخورده و گران‏بهايى را كشف كرد و آنها را به فرانسه فرستاد. وي طي ماه‏ها و سال‏هاي بعد نيز آثار عتيقه بسيار ارزش‏مندي از دوران باستان كشف نمود كه در نوع خود كم نظير و حتي بي‏نظير بودند. در اين ميان، هر چند قبايل منطقه خواهان جلوگيري از اين حفريات و انتقال اشيا كشف شده به غرب بودند، اما دولت فرانسه با اعزام نيروهاي نظامي خواستار ادامه كار گرديد. در نتيجه كشفيات سارزك، مشخص شد كه ساكنان هزاره سوم قبل از ميلاد در اين منطقه داراي تمدني برجسته بوده و از دانش بشري پيشرفته‏اي برخوردار بوده‏اند. آنها خط را اختراع نموده‏اند، اگرچه در ابتدا به صورت نقاشي و ثبت نقوش بود، اما با مرور زمان، همان نقش‏ها، ساده‏تر شده و به صورت خط ميخي درآمده است. در اين ميان، دولت‏هاي استعماري، كارگزاران خود را تحت عناوين مبلغان مذهبي و يا خاورشناس به مناطق شرق اعزام مي‏كردند و موجبات انتقال آثار كهن فرهنگي آنان به غرب را فراهم مي‏ساختند. سارزك نيز يكي از اين افراد بود كه پس از كشف آثار متعدد و گرانبهاي باستاني، موجبات غارت و ارسال اين ميراث شرق را به موزه‏هاي غرب فراهم مي‏آورد. دوسارزك يازده سفر علمي - اكتشافي به منطقه بين‏النهرين انجام داد و گزارشات مفصلي همراه با نقشه‏ها و عكس براي دولت فرانسه تهيه نمود. ارنست شوكن دوسارزك سرانجام در 31 مه 1901م در 64 سالگي درگذشت.