مرکز مطالعات ايران و بالکان
کمک به مرکز
Date History

ترور "ملك عبداللَّه" اولين پادشاه اردن هاشمي (1951م)


ملك عبداللَّه اولين پادشاه كشور اردن هاشمي در 21 دسامبر سال 1882م در شهر مكه متولد گرديد. پدر وي شريف حسين امير مكه بود. ملك عبداللَّه مقدمات علوم ادبي را در اسلامبول فرا گرفت و در 28 سالگي به عنوان نماينده شهر مكه در مجلس نمايندگان عثماني حضور يافت. وي در سال 1916م همراه پدرش در انقلاب عربي شركت نمود و پادگان نظامي عثماني در شهر طائف را به تصرف خويش درآورد. در ماه مارس 1921 دولت انگلستان، تصميم به برپايى اميرنشين اردن به سركردگي امير عبداللَّه گرفت. انتخاب وي نشان دهنده دست پرورده بودن و سرسپردگي او نسبت به دولت انگلستان بود سپس عازم اَمّان گرديد و پس از ملاقات با چرچيلِ وزير وقت مستعمرات انگلستان در بيت المقدس، مقدمات حكومت خود را فراهم ساخت. براساس توافق و پيمان همكاري انگليس و اردن در سال 1926م نام اين منطقه به مملكت اردنِ هاشمي تغيير يافت و امير عبداللَّه با عنوان ملك عبداللَّه پادشاه اردن زمام امور را به دست گرفت و مدت 25 سال در اين سمت باقي ماند. وي بعد از جنگ جهاني دوم و شكل‏گيري اسرائيل رهبري اعراب در جنگ با اين رژيم را بر عهده گرفت كه نتيجه آن شكست اعراب و تحكيم موجوديت رژيم غاصب اسرائيل بود. ملك عبداللَّه در عين حال به علت دشمني عميق با خاندان سعودي در عربستان به دنبال تصرف سوريه و لبنان و اجراي طرح سوريه كبير بود. و اين مسئله باعث شده بود تا وي بخش‏هايى از فلسطين را كه در جريان جنگ با اسرائيل به تصرف درآورده بود، در اختيار بگيرد و به دنبال يك پارچه كردن اين مناطق، تحت حاكميت اردن باشد. به همين دليل روابط ملك عبداللَّه با همسايگان اردن به دشمني آشكار كشيده شد و او نشست‏هاي اتحاديه عرب را تحريم نمود. در عرصه بين‏المللي نيز پادشاه اردن به عنوان يك عامل دست‏نشانده عمل مي‏كرد. وي براي برخورداري از كمك‏هاي امريكا براساس بند چهار دكترين ترومن، با اين كشور قراردادي امضا نمود و از عملكرد امريكا در جهان، حمايت مي‏نمود. مجموعه مواضع داخلي و خارجي ملك عبداللَّه به مخالفت‏هاي مردمي و فعاليت فلسطينيان عليه وي انجاميد. از ملك عبداللَّه به عنوان مردي خوش گذران، راحت طلب، بيزار از كارهاي جدي، دوستدار مجالس بحث و مناظره و شيفته بذله گويي در محافل خصوصي، ياد كرده‏اند. وي سرانجام در 20 ژوئيه 1951م در مسجدالاقصي توسط يك جوان فلسطيني كه مخالف انضمام بيت‏المقدس و بخش عربي فلسطين به اردن بود، هدف گلوله قرار گرفت و در 69 سالگي كشته شد. پس از وي، پسرش ملك حسين به پادشاهي اردن رسيد.

تمامی حقوق متعلق به مرکز مطالعات ایران، بالکان و اروپای مرکزی می باشد. طراحی توسط پورتال ایمن