مرگ "ژان دالامْبِر" نابغه رياضي فرانسوي (1783م)

ژان لورِن دالامْبِر، رياضي‏دان معروف فرانسوي در پانزدهم نوامبر 1717م در پاريس به دنيا آمد. با اين حال، پدر و مادرش او را درون بسته‏اي قرار داده و در كنار كليسايى در پاريس رها كردند. از اين زمان يك زن كه همسر يك شيشه فروش بود، از او نگهداري كرد و به تربيت او همت گماشت. اين پسر سرراهي پس از طي تحصيلات متوسطه، به تحصيل طب و حقوق پرداخت ولي پس از چندي به رياضيات علاقه‏مند شد و به مطالعه و تحقيق در آن روي آورد. دالامبر در 22 سالگي با انتشار مقاله‏اي درباره حساب انتگرال، خود را شناساند و پس از چندي به شهرت رسيد. در آن زمان رسم بود كه مغزهاي متفكر و صاحب نبوغ به دربار دعوت شوند، اما دالامبر اين دعوت را رد كرد. او در سال‏هاي بعد، كارهاي علمي خود را ادامه داد و قضيه معروف خود را ارائه داد. بر اساس اين قضيه كه به نام مبتكرش، دالامبر خوانده مي‏شود، هر معامله جبري، يك جواب دارد. گرچه دالامبر در اثبات اين قضيه تلاش فراواني از خود نشان داد، ولي نخستين اثبات دقيق آن، شانزده سال پس از مرگ وي انجام گرفت. او در فلسفه از مؤسسان مكتب اثباتي به شمار مي‏رود كه تنها به پديده‏ها و نمودهايى كه به طور مثبت دانسته، يا به طور قاطع، قابل مشاهده‏اند، ارج مي‏نهد. دالامبر هم‏چنين يكي از تهيه كنندگان دايرةالمعارف بزرگ ديدِرو، ديگر دانشمند هم‏وطن خود بود و بعدها به درجه‏اي از شهرت رسيد كه ملكه روسيه و پادشاه پروس به دوستي با او افتخار مي‏كردند. ژان دالامبر سرانجام در 29 اكتبر 1783م در 66 سالگي درگذشت.